Ergonomie en technologie in plaats van werkbankcliché

Alexander Bohnet maakt het duidelijk in het interview: "modern timmerwerk heeft niets meer te maken met meester Eder en zijn Pumuckl. Vandaag de dag gaat het om hightech." Bohnet werkt sinds 1992 in timmerfabriek Rothfuß in Schopfloch bij Freudenstadt. Na zijn leertijd ging hij naar de meesterschool. Ondertussen is hij ook handelsvertegenwoordiger in het familiebedrijf, dat eigendom is van zijn zwager Thomas Rothfuß. Op een productieoppervlak van ongeveer 2000 vierkante meter vervaardigt het 17-koppige bedrijf huis-, objectbeschermings- en branddeuren, woninginrichtingen en keukens, evenals objectmeubelen en speciale onderdelen voor de industriesegmenten. Daartoe behoren machinebekledingen van massief hout, CNC-gefreesde vormdelen en tentoonstellingsmeubilair - ook voor Schmalz, de specialist voor geautomatiseerde en handmatige handling- en opspansystemen met vacuüm.

In plaats van schuurblokken en werkbanken worden hier CNC frees- en boormachines, een horizontale paneelzaag en een kantenaanlijmmachine met werkstukterugkoppeling gebruikt. "Met deze moderne machines is precisiewerk natuurlijk geen probleem. Wat wel moeilijk is, is het gebrek aan geschoold personeel en het daaruit voortvloeiende gebrek aan tijd," geeft Bohnet toe. Het is het gebrek aan rolmodellen en sociale media dat ervoor zorgt dat jongeren niet graag in een werkbroek gaan zitten. Tegelijkertijd, zegt hij, is timmerwerk een fascinerend beroep. "We creëren iets groots uit het niets," merkt Bohnet op. En dat doen ze met moderne technologie: Bij Rothfuß scheidt een paneelzaag een houten plaat in stroken. Deze gaan door de vierzijdige schaafmachine en komen er als precies vierkant hout uit. Zo zijn ze klaar voor verdere verwerking op de CNC-bewerkingsmachine.

Dankzij ergonomisch ontworpen hulpmiddelen voor het tillen is de fysieke belasting van werknemers afgenomen. Meer dan 20 jaar geleden was dat wel anders, herinnert Bohnet zich: "Toen moesten we altijd een tweede persoon erbij halen om de zware huis- en geluidsdichte deuren of groot triplexhout op de CNC-machine te tillen. Met korte procestijden was het toen nauwelijks de moeite waard voor hen om hun eigenlijke werk te doen." Zo kwam de timmermanswerkplaats tot de aankoop van de JumboErgo, de eerste tilhulp van Schmalz. "Eén persoon kon de machine moeiteloos alleen laden en lossen. Dat was echt zijn eigengewicht in goud waard", benadrukt Bohnet. Na de verhuizing van de horizontale platenzaag in 2011/2012 verruilde het bedrijf de Ergo uitvoering voor de kantelbare Vacumaster. De geleverde platen meten meestal 2,80 x 2,00 meter. Een lengte van vijf meter is echter ook niet ongewoon, zegt hij. Met een dikte tot 60 millimeter weegt een plaat meer dan 200 kilo. "Ze zijn log en zwaar", vat Bohnet de uitdagingen samen. Dankzij de lange bedienbeugel van de tilhulp kan één persoon de platen, die liggend worden aangeleverd, comfortabel op de verwerkingstafel plaatsen. De persoon tilt en kantelt vervolgens het reststuk en plaatst het op een transportkar om het naar de restantenopslag te brengen. "Met de VacuMaster die aan een rail hangt, kunnen we het ook rechtstreeks naar het rek dragen," vult Bohnet aan.

De tilhulpen zijn niet de enige producten van Schmalz in de schrijnwerkerij: droogwagens in de verfkamer horen er net zo goed bij als blokzuigers op de CNC-machines. "Zelfs de hoogste baas werkte met Schmalz", meldt Bohnet. Dat komt door de kwaliteit, maar ook door de nabijheid: beide bedrijven liggen amper vier kilometer uit elkaar. "We maken er een punt van om goede machines uit de buurt te hebben, waaronder HOMAG of Schmalz", vult Bohnet aan en beschrijft de samenwerking als altijd erg prettig. Er zijn een of twee persoonlijke contacten en Rothfuß is niet alleen klant, maar ook toeleverancier van Schmalz.

In 2022 benaderde Schmalz Rothfuß: De vacuümexperts selecteerden de timmerfabriek voor een praktijktest met de nieuwe VacuMaster Wood. De uitwisseling duurde minder dan een dag en de werknemers konden de nieuwe variant al uitgebreid uitproberen. Bohnet merkte het al snel: de VacuMaster Wood ligt veel prettiger in de hand. "Voorheen had ik drie verschillende oppervlakken om mee te werken. Eerst zette ik de vacuümgenerator aan via de hoofdschakelaar. Op een afstand van 80 centimeter zaten de knoppen voor het oppakken, zwenkbaar maken en lossen van de last, en nog eens 40 centimeter verderop hing de handlamp om de kettingtakel te bedienen. Tegenwoordig heb ik alles binnen handbereik op de  Comfort bedienbeugel. Ik kan de vacuümheffer veilig met beide handen vasthouden en tegelijkertijd de schakelaars met mijn duimen bedienen zonder dat ik eromheen hoef te reiken," legt Bohnet uit. De timmerman meldt ook dat de nieuwe tilhulp veel lichter en compacter is. "Natuurlijk dragen de lopers de last, maar ik moet niet alleen het eigengewicht van de plaat meeslepen, maar ook het gewicht van het heftoestel. Het was eerder al goed, maar de nieuwe VacuMaster Wood is weer een belangrijke stap in de richting van gemakkelijker en ergonomisch correcter werken," somt de meestertimmerman op.